اگر برای ساختمان ۲ تا ۴ طبقه خود به دنبال نصب آسانسور هستید اما فضای کافی برای اجرای چاهک یا موتورخانه در اختیار ندارید، آسانسور پنوماتیک میتواند بهترین انتخاب شما باشد. بسیاری از افراد تصور میکنند در چنین شرایطی تنها راهحل، بازسازی کامل ساختمان است؛ اما تکنولوژی آسانسور وکیوم یا خلأ این مشکل را بهطور کامل برطرف کرده است.
این نوع آسانسور بدون نیاز به موتورخانه، چاهک و کابل طراحی میشود و علاوه بر عملکرد کاربردی، ظاهر مدرن و شیشهای آن میتواند جلوه خاصی به ساختمان شما ببخشد.
آسانسور پنوماتیک چیست؟
آسانسور پنوماتیک (Vacuum Elevator) یک سیستم حملونقل عمودی نوین است که برای حرکت به بالا و پایین، از اختلاف فشار هوا استفاده میکند. در واقع برخلاف آسانسورهای کششی و آسانسور هیدرولیکی، این مدل به موتور، قرقره، وزنه تعادل یا حتی چاهک سنتی نیاز ندارد.
به دلیل طراحی ساده و اشغال فضای کم، این آسانسور بهطور گسترده در خانهها، آپارتمانهای کوچک، ادارات کمطبقه و حتی در برخی کشتیها نصب میشود.
تاریخچه آسانسور پنوماتیک
اولین بار در سال ۱۹۸۹ دو مهندس به نامهای جان جانسون و هنریکا ایده ساخت آسانسور وکیوم را عملی کردند. این نوآوری در همان سالها ثبت شد و بهتدریج با نامهای «آسانسور خلأ» یا «آسانسور خانگی» شناخته شد.
در اوایل دهه ۲۰۰۰ میلادی، تولید آسانسور پنوماتیک در مدلهای متنوع آغاز شد و به دلیل سهولت نصب، مصرف انرژی پایین و ایمنی بالا، خیلی سریع در سراسر جهان و حتی ایران محبوب شد.
نحوه عملکرد آسانسور پنوماتیک
سیستم کار این آسانسور بسیار جالب است. در قسمت بالای چاهک، توربینهایی قرار دارند که وظیفه مکش هوا را بر عهده میگیرند. با تخلیه هوا، فشار داخل چاه کاهش مییابد و کابین به سمت بالا حرکت میکند.
وقتی کابین به طبقه مورد نظر میرسد، ترمزهای فولادی آن را محکم نگه میدارند. برای حرکت به سمت پایین نیز توربینها روشن شده و پس از رها شدن کابین از ترمز، به آرامی و بدون لرزش پایین میآید.
بهطور خلاصه:
حرکت به بالا → مکش هوا و کاهش فشار
توقف در طبقه → فعال شدن ترمزهای ایمنی
حرکت به پایین → آزاد شدن کابین و حرکت نرم با نیروی جاذبه
مزایای آسانسور پنوماتیک
این نوع آسانسور نسبت به مدلهای دیگر مزایای متعددی دارد که باعث افزایش محبوبیت آن شده است:
1. نصب سریع و آسان
نصب آسانسور پنوماتیک کمتر از یک هفته زمان میبرد و به دلیل عدم نیاز به چاهک و موتورخانه، هزینه نصب نیز کاهش پیدا میکند.
2. نگهداری کمهزینه
برخلاف آسانسورهای سنتی، این مدل به سرویس ماهانه مداوم نیاز ندارد و هزینههای نگهداری بسیار پایین است.
3. صرفهجویی در مصرف انرژی
چون تنها از مکش هوا برای حرکت استفاده میکند، برق بسیار کمی مصرف کرده و در مقایسه با سیستمهای هیدرولیکی و کششی بهصرفهتر است.
4. سازگار با محیط زیست
مصرف انرژی پایین و عدم نیاز به روغن هیدرولیک یا تجهیزات سنگین باعث میشود که این آسانسور یکی از دوستدارترین فناوریها برای محیط زیست باشد.
5. ایمنی بالا
وجود ترمزهای فولادی، سیستم اضطراری و ضربهگیرها، ایمنی آسانسور پنوماتیک را کاملاً تضمین میکند.
6. انعطافپذیری در نصب
این آسانسور محدود به مکان خاصی نیست و حتی پس از نصب، امکان جابهجایی آن به نقطه دیگر وجود دارد.
7. صرفهجویی در فضا
یکی از مهمترین دلایل انتخاب آسانسور وکیوم، اشغال فضای بسیار کم است. به همین دلیل برای ساختمانهای کمطبقه بهترین انتخاب به شمار میرود.
8.بدون نیاز به چاه آسانسور
چیزی که این نوع آسانسور را محبوب کرده است، عدم استفاده از چاه آسانسور است. چاه آسانسور برای برخی از منازل مسکونی و مجتمع ها قابل نصب نیست و به همین دلیل برخی از افراد از ترجیح می دهند از آسانسور پنوماتیک استفاده کنند.
معایب آسانسور پنوماتیک
در کنار تمام مزایا، این آسانسور محدودیتهایی هم دارد:
محدودیت سرعت: حداکثر سرعت حدود ۰.۱۵ متر بر ثانیه است، بنابراین برای ساختمانهای مرتفع گزینه مناسبی نیست.
ظرفیت محدود: کابین کوچک بوده و فقط ۳ تا ۴ نفر را جابهجا میکند.
مناسب نبودن برای برجها: در ساختمانهای بیش از ۴ طبقه، استفاده از این آسانسور توصیه نمیشود.
عدم امکان حمل بار سنگین: به دلیل محدودیت ظرفیت وزنی، برای جابهجایی وسایل بزرگ مناسب نیست.
موتور آسانسور پنوماتیک
آسانسور پنوماتیک یکی از آسانسور های نسل جدید و طرفداران خاص خودش را دارد. برای مثال این نوع آسانسور از دو یک موتور بهره می گیرد که وجود آن برای بالابردن یا پایین آوردن کابین بسیار الزامی است. همانطور که اشاره کردیم این نوع آساسنور از فشار هوا برای جا به جایی استفاده کرد . در واقع موتور محرکه در این آسانسور فشار هوا است. در آسانسور پنوماتیک فشار هوا در فضایی کاملا جداگانه یا به عبارت دیگر در سرپناه آسانسور قرار می گیرد.
قیمت آسانسور پنوماتیک
هزینه خرید و نصب این آسانسورها بسته به برند، تجهیزات جانبی و شرکت مجری متفاوت است. بهطور میانگین، قیمت آسانسور پنوماتیک در ایران بین 210 تا 900 میلیون تومان برآورد میشود.
ابعاد و شرایط نصب آسانسور پنوماتیک
قطر چاهک: حدود ۱.۲ تا ۲ متر
ارتفاع چاهک: متناسب با تعداد طبقات تعیین میشود
ظرفیت کابین: معمولاً ۲ تا ۴ نفر
توصیه میشود برای انتخاب دقیق ابعاد و مدل مناسب، حتماً با متخصصین نصب آسانسور مشورت کنید.
بهترین برندهای آسانسور پنوماتیک
اگر قصد خرید این نوع آسانسور را دارید، برندهای معتبر جهانی زیر پیشنهاد میشوند:
Otis
Fujitec
Schindler
MP
همچنین در ایران، شرکتهایی مانند تی ام جی (TMG) خدمات نصب و پشتیبانی آسانسور پنوماتیک را ارائه میدهند.
آسانسور پنوماتیک یا وکیوم، یک انتخاب مدرن، زیبا و کاربردی برای ساختمانهای ۲ تا ۴ طبقه است. این آسانسور بدون نیاز به موتورخانه و چاهک، با کمترین مصرف انرژی و حداکثر ایمنی کار میکند. اگرچه سرعت و ظرفیت آن محدود است، اما برای منازل مسکونی، ویلاها و مجتمعهای کوچک گزینهای ایدهآل به شمار میرود.
