آسانسورهایی از قدیم الایام بشر همواره به دنبال راهی برای حمل و نقل آسان کالا و انسان از مکانی به مکان دیگر بوده است. کالسکه‌ها، کشتی‌ها و سایر وسایل حمل‌ونقل در آن زمان که مقادیر زیادی وزن نیاز بود به ارتفاعات بالاتر منتقل شود کمکی نکردند.

که در قرن سوم قبل از میلاد توسط مخترع یونانی ارشمیدس کشف شدند، می توانستند مقداری وزن را حمل کنند، اما زمانی که بسیاری از کالاها باید در مدت زمان کوتاهی به سمت بالا حرکت می کردند، عملی نبودند. اگر شما هم کنجکاو هستید تا در مورد تاریخچه پله برقی اطلاعاتی داشته باشید، این مقاله را تا انتها بخوانید.

پله برقی چیست؟

پله برقی، یا همان پلکان متحرک، یکی از نمادهای پیشرفت تکنولوژی در حمل و نقل عمودی افراد است. این وسیله با استفاده از یک سیستم کمربند پیوسته، افراد را به سادگی و بدون زحمت از پایین به بالا یا از بالا به پایین انتقال می‌دهد. معمولاً پله برقی در مکان‌هایی با شیب نصب می‌کنند، که افراد به سادگی می‌توانند به مقصد خود برسند، بدون اینکه نیاز باشد به از پله معمولی استفاده کنند.

وقتی که افراد سوار پله برقی می‌شوند، پله‌ها به طور همسطح و پیوسته حرکت می‌کنند. برای اطمینان از ایمنی و راحتی افراد، پله‌های برقی به نرده‌هایی مجهز شده‌اند که هماهنگ با حرکت پله‌ها به جلو و عقب می‌شوند. این نرده‌ها به افراد کمک می‌کنند تا ثابت بمانند و خدایی نکرده در اثر حرکت پله برقی سر نخورند.

استفاده از پله برقی به دلیل سادگی و کارایی در مکان‌های پرتردد و عمومی، همواره مورد توجه بوده است. این فناوری نه تنها در ساختمان‌های اداری و تجاری، بلکه در فرودگاه‌ها، هتل‌ها، و مراکز خرید نیز به طور گسترده‌ای استفاده می‌شود، که همه با هدف ارائه راحتی و سرعت در حرکت به افراد می‌باشد.

تاریخچه پله برقی

از دوران باستان، بشر به دنبال راهی برای حمل و نقل آسان کالا و انسان بوده است. از کالسکه‌ها و کشتی‌ها گرفته تا آسانسورهای اولیه، همه برای رفع نیاز به انتقال وزن‌های سنگین به ارتفاعات بالا مورد استفاده قرار می‌گرفتند.

یکی از اولین نمونه‌های پله برقی در ساختمان هرم بزرگ مصر بود که در زمانهای باستانی با استفاده از چرخ‌های غلتشی، بیش از 2 میلیون مکعب سنگ بر روی تنه درختان به سمت بالا حمل شدند. این نوع اختراع بشر، اصلی‌ترین مبنای طراحی پله برقی‌های امروزی شد.

تکامل پله برقی در دوران مدرن

در سال ۱۸۵۹، جسی رنو از ماساچوست، آمریکا، پله برقی را با استفاده از بخار برای نیرو دادن به تسمه نقاله ساخت. این پله برقی در زاویه ۲۵ درجه حرکت می‌کرد و به‌عنوان یکی از نخستین نمونه‌های پله برقی تجاری شناخته می‌شود.

در سال ۱۸۹۷، چارلز سیبرگر با همکاری شرکت آسانسور Otis، پله برقی را معرفی کردند که به سرعت در بازارها رشد کردند. به مرور و پس از مدت کوتاه پیشرفت چشمگیری کرد و توانست جایگاه ویژه‌ای در بازار کسب کند.

اولین پله برقی در ایران

صنعت آسانسور در جهان قدمتی ۱۵۰ ساله دارد و با نیروی برق کار می‌کند، اما تاریخچه آن به بیش از ۱۰,۰۰۰ سال پیش بازمی‌گردد. مهم‌ترین شرکت‌های فعال در این صنعت، اوتیس و شیندلر، حدود ۱۵۰ سال قدمت دارند. در ایران، صنعت آسانسور حدود ۸۰ سال پیش آغاز شد و اولین آسانسورها در دوران احمدشاه در پالایشگاه آبادان نصب شدند.

اما پیشرفت واقعی این صنعت در زمان پهلوی اول و دوم با نصب آسانسور در ساختمان‌های مدرن صورت گرفت. در دهه ۱۳۴۰، آسانسورهای کامل و بسته‌بندی شده از خارج به ایران وارد می‌شدند، اما به تدریج شرکت‌های ایرانی شروع به فروش و نصب آسانسور کردند. اولین کارگاه ساخت درب و کابین آسانسور توسط اوکس الکسانی در سال ۱۳۴۵ تأسیس شد.

همچنین، در سال ۱۳۵۰ اولین کارخانه آسانسور ایرانی به نام ایران در قزوین راه‌اندازی شد و تا سال ۱۳۵۷ با ظرفیت تولید چهارصد دستگاه آسانسور فعالیت می‌کرد. همزمان، شرکت‌های دیگری مانند تسلا ایران و امبر ایران نیز وارد این صنعت شدند و قطعات آسانسور تولید کردند.

تا سال ۱۳۵۶، حدود ۳۰ شرکت نصب و فروش آسانسور در ایران فعالیت می‌کردند و چندین کارگاه ساخت درب و کابین به این صنعت کمک می‌کردند. این توسعه‌ها، به ویژه پس از تأسیس کارخانه‌های متعدد و دوره‌های آموزشی تخصصی، پایه‌گذار صنعت مدرن آسانسور در ایران شدند و پیش از انقلاب، صنعت آسانسور در ایران به طور قابل توجهی رشد کرده بود.

طولانی ترین پله برقی جهان

طولانی‌ترین سیستم پله برقی جهان، پله برقی مرکزی هنگ کنگ است. این سیستم ۸۰۰ متری (۲۶۲۴ فوت) از گذرگاه‌های متحرک سرپوشیده، مسافران را بین منطقه Mid-Levels و Central Market نزدیک به ساحل در جزیره هنگ کنگ جابجا می‌کند. این پله برقی به‌طور قابل توجهی به تسهیل حمل و نقل روزانه مردم کمک می‌کند و یکی از جاذبه‌های گردشگری مهم این منطقه به‌شمار می‌آید.

سخن پایانی

پله برقی و آسانسور از مهم‌ترین اختراعات بشر برای انتقال افراد از سطح پایین به سطح بالا و برعکس بوده است. همانطور که اختراع ماشین توانست انقلابی در شیوه زندگی و نقل انتقال مردم انجام دهد، اختراع پله برقی نیز توانست صنعت ساختمان سازی را تغییر دهد. دانستن نحوه اختراع آسانسور یا پله برقی می‌تواند ذهن ما را به نحوه تغییرات سبک زندگی مردم از زمان‌های قدیم تا به الان تغییر دهد.