در بحث ایمنی آسانسور، عوامل متعددی نقش ایفا میکنند؛ از وزنهی تعادل و کابین گرفته تا کفشکهای لغزشی. اما در میان این قطعات حیاتی، فتوسل آسانسور (یا چشم الکترونیکی آسانسور) یکی از مهمترین اجزایی است که تضمینکنندهی سلامت و امنیت مسافران در هنگام ورود و خروج از آسانسور است. نصب صحیح و عملکرد بینقص این سنسور، نه تنها یک الزام استاندارد، بلکه حیاتیترین گام برای جلوگیری از حوادث ناگوار مربوط به دربهای آسانسور محسوب میشود.
فتوسل آسانسور در واقع، مغز متفکر کنترل حرکت دربهاست. این سنسور پیشرفته، وظیفهی تشخیص حضور افراد، اشیاء و حتی حیوانات خانگی را در مسیر بسته شدن درب آسانسور بر عهده دارد و از بسته شدن ناگهانی درب بر روی آنها جلوگیری میکند. در این مقاله از TMG، به طور جامع به بررسی فتوسل آسانسور، نحوه عملکرد، کاربردها و انواع آن خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید تا اهمیت این قطعهی ایمنی را به طور کامل درک کنید.
فتوسل آسانسور چیست؟
فتوسل آسانسور که به آن چشم الکترونیکی آسانسور نیز گفته میشود، یک قطعهی ایمنی حیاتی در سیستم آسانسور است. در طراحی مدرن آسانسورها، استفاده از انواع سنسورهای آسانسور برای افزایش ایمنی و کارایی ضروری است و فتوسل یکی از برجستهترین آنهاست که برای رعایت استاندارد آسانسور نصب میشود.
وظیفه اصلی فتوسل، نظارت پیوسته بر فضای ورودی درب آسانسور است. زمانی که این سنسور فعال است، وضعیت افراد یا موانع در دهانهی درب کابین را بررسی میکند. اگر فردی در حال ورود یا خروج باشد، یا هرگونه مانعی (اعم از اشیاء یا حیوانات) در مسیر درب قرار گیرد، فتوسل مانع از بسته شدن خودکار دربها میشود. این عملکرد سریع و دقیق، از آسیب دیدن افراد یا اشیاء جلوگیری کرده و تجربهی ایمن و بدون استرسی را برای کاربران فراهم میآورد. فتوسل تنها محدود به تشخیص انسان نیست؛ بلکه قابلیت تشخیص هرگونه مانع متحرک یا ثابت را نیز دارد و تا زمانی که مسیر کاملاً باز نشود، دربها را باز نگه میدارد.
نحوه عملکرد فتوسل آسانسور
عملکرد فتوسل آسانسور برخلاف تصور، بسیار ساده و بر مبنای تکنولوژی نوری استوار است. این سنسور از دو بخش اصلی تشکیل شده است:
- فرستنده نور (Emitter): در یک سمت چارچوب درب آسانسور نصب میشود و یک پرتو نامرئی (معمولاً فروسرخ) را منتشر میکند.
- گیرنده نور (Receiver): در سمت مقابل فرستنده، روی چارچوب درب نصب میشود و وظیفهی دریافت پرتو نوری ارسالی را بر عهده دارد.
سازوکار فتوسل به این صورت است که پرتو نوری به طور مداوم از فرستنده به سمت گیرنده ارسال میشود. تا زمانی که این پرتو بدون مانع به گیرنده برسد، سیگنالی مبنی بر “مسیر باز” به کنترلر درب آسانسور ارسال میشود. اما به محض اینکه فرد یا شیئی وارد مسیر پرتو شود، ارتباط نوری بین فرستنده و گیرنده قطع میشود. در این لحظه، گیرنده سیگنال قطع را به کنترلر ارسال میکند و کنترلر فوراً دستور باز ماندن یا باز شدن مجدد دربها را صادر میکند.
دربهای آسانسور تا زمانی که مانع به طور کامل از جلوی پرتو کنار نرود، باز خواهند ماند. این فرآیند بسیار سریع و دقیق است و ایمنی حداکثری را در لحظات حساس ورود و خروج تضمین میکند. فتوسل نه تنها برای افراد، بلکه برای محافظت از اشیاء، کالسکه، ویلچر و حتی حیوانات خانگی که ممکن است در مسیر درب قرار گیرند، طراحی شده است. این سیستم ساده اما کارآمد، از حوادث ناگوار و آسیبهای احتمالی به سرنشینان یا اموال آنها جلوگیری میکند.
کاربردهای فتوسل آسانسور
گرچه ممکن است برخی آسانسورهای قدیمی فاقد فتوسل باشند، اما در استانداردهای جدید نصب آسانسور، وجود این سنسور یک الزام حیاتی است. در حالی که برخی ممکن است احساس کنند میتوانند با احتیاط شخصی از خود در برابر بسته شدن درب محافظت کنند، اما نقش فتوسل فراتر از یک “راحتی” است و به طور مستقیم با ایمنی آسانسور گره خورده است.
ضرورت فتوسل برای افزایش ایمنی:
- پیشگیری از حوادث: اصلیترین کاربرد فتوسل، جلوگیری از برخورد درب با افراد یا اشیاء در حال ورود و خروج است. این سنسور بهخصوص در محیطهای شلوغ، ساختمانهای عمومی و برای کودکان و سالمندان که ممکن است عکسالعمل سریعی نداشته باشند، حیاتی است.
- حفظ سلامت درب آسانسور: جلوگیری از برخورد دربها با موانع، به کاهش سایش و خرابی مکانیزم درب کمک کرده و هزینههای تعمیر و نگهداری را در بلندمدت کاهش میدهد.
- افزایش اعتماد کاربران: وجود فتوسل به کاربران آسانسور اطمینان خاطر میدهد که در هنگام عبور، دربها ناگهان بسته نخواهند شد، که این امر به افزایش رضایت و آرامش خاطر آنها منجر میشود.
چالشها و ملاحظات:
با وجود مزایای فراوان، فتوسل نیز مانند هر سیستم دیگری، ملاحظاتی دارد:
- اختلال در کارکرد: اگر یک مانع به طور مداوم جلوی درب قرار گیرد، درب آسانسور بسته نخواهد شد و ممکن است باعث تأخیر در حرکت آسانسور و بروز نارضایتی شود.
- نقص فنی: در صورت خرابی یا نقص در عملکرد فتوسل، ممکن است دربها به درستی باز یا بسته نشوند و نیاز به مداخله فنی پیدا کنند. این مسئله اهمیت سرویس و نگهداری دورهای آسانسور و بررسی عملکرد فتوسل را پررنگ میکند.
با این حال، با توجه به اهمیتی که فتوسل در حفظ جان و مال افراد دارد، نصب و نگهداری صحیح آن توسط متخصصین آسانسور اکیداً توصیه میشود. در هنگام نصب آسانسور جدید، حتماً از شرکتهای معتبر بخواهید که از بهترین نوع فتوسل برای پروژه شما استفاده کنند.
انواع فتوسل آسانسور
فتوسلهای آسانسور در انواع مختلفی موجود هستند که هر کدام ویژگیها و کاربردهای خاص خود را دارند. انتخاب نوع مناسب فتوسل بستگی به نوع آسانسور، میزان ترافیک، محیط نصب و سطح ایمنی مورد انتظار دارد. در ادامه به معرفی مهمترین انواع فتوسل آسانسور میپردازیم:
1. فتوسل نوری (Light/Infrared Photocell)
- رایجترین نوع: این نوع فتوسل، یکی از پرکاربردترین و رایجترین سنسورها در آسانسورهاست.
- تکنولوژی: از پرتوهای نوری (معمولاً فروسرخ) که توسط دیودهای LED ارسال و دریافت میشوند، استفاده میکند.
- ویژگیها: قیمت مناسب، کارایی بالا و قابلیت اطمینان در اکثر کاربردها.
- کاربرد: مناسب برای طیف وسیعی از آسانسورها، از جمله آسانسورهای خانگی، تجاری، باربری سبک و آسانسورهای شیشهای (در شرایط نور مناسب).
2. فتوسل لیزری (Laser Photocell)
- تکنولوژی: به جای LED، از دیودهای لیزری برای ارسال و دریافت پرتو استفاده میکند.
- ویژگیها: دقت تشخیص بالاتر و قابلیت اطمینان بیشتر نسبت به فتوسلهای نوری، بهویژه در محیطهای با نور زیاد یا با موانع جزئی.
- کاربرد: بیشتر در آسانسورهای شیشهای (که ممکن است پرتوهای نوری دچار شکست شوند) و آسانسورهای پرسرعت که نیاز به واکنش سریعتری دارند، مورد استفاده قرار میگیرد.
3. فتوسل سه بعدی (3D Photocell / Light Curtain)
- پیشرفتهترین نوع: این نوع فتوسل یک پرده نوری از پرتوهای متراکم را در ورودی درب ایجاد میکند.
- تکنولوژی: علاوه بر تشخیص حضور مانع، توانایی تشخیص عمق، طول و عرض مانع را نیز دارد. این بدان معناست که میتواند تشخیص دهد مانع در چه فاصلهای از درب قرار دارد و ابعاد آن چقدر است.
- ویژگیها: دقت فوقالعاده بالا، پوشش گستردهی منطقه جلوی درب، و قابلیت تشخیص موانع کوچکتر.
- کاربرد: ایدهآل برای آسانسورهای باربری سنگین (که ممکن است بارها به صورت نامنظم حمل شوند)، آسانسورهای بیمارستانی (برای جلوگیری از برخورد با تختهای متحرک) و در هر محیطی که نیاز به بالاترین سطح ایمنی و دقت تشخیص باشد.
4. فتوسل ضد حریق (Fire-Resistant Photocell)
- ویژگیها: علاوه بر قابلیتهای تشخیص، این فتوسلها با استفاده از مواد مقاوم در برابر حرارت و دود طراحی شدهاند.
- کاربرد: ضروری برای نصب در ساختمانهایی که ریسک آتشسوزی بالا است (مانند مجتمعهای صنعتی یا ساختمانهای بلندمرتبه). در صورت بروز آتشسوزی، دود و حرارت میتواند عملکرد فتوسلهای معمولی را مختل کند و مانع از باز و بسته شدن صحیح دربها شود که عواقب فاجعهباری خواهد داشت.
- مزایا: تضمین عملکرد صحیح دربها حتی در شرایط اضطراری آتشسوزی، که به تخلیه امن افراد کمک میکند.
انتخاب فتوسل مناسب برای آسانسور شما، تصمیمی تخصصی است. توصیه میشود حتماً با شرکتهای معتبر نصب و سرویس آسانسور مشورت کنید تا بهترین گزینه را متناسب با نوع آسانسور، کاربری ساختمان و بودجه خود انتخاب نمایید.
قیمت انواع فتوسل آسانسور: عوامل مؤثر و توصیههای خرید
قیمت فتوسل آسانسور بسته به نوع آن (نوری، لیزری، سهبعدی، ضد حریق)، برند سازنده، کیفیت مواد اولیه و تکنولوژی به کار رفته در آن، متفاوت است. بازار قطعات آسانسور شامل شرکتهای تولیدکننده داخلی و واردکنندگان بسیاری است که انواع مختلفی از فتوسل را ارائه میدهند.
عوامل مؤثر بر قیمت:
- نوع فتوسل: فتوسلهای نوری معمولاً ارزانترین هستند، در حالی که فتوسلهای لیزری و سهبعدی به دلیل تکنولوژی پیشرفتهتر و دقت بالاتر، قیمت بیشتری دارند. فتوسلهای ضد حریق نیز به دلیل مقاومت خاص، ممکن است گرانتر باشند.
- برند سازنده: برندهای معتبر و شناختهشده در صنعت آسانسور، معمولاً محصولات باکیفیتتری ارائه میدهند که ممکن است قیمت بالاتری داشته باشند.
- گارانتی و خدمات پس از فروش: وجود گارانتی معتبر و پشتیبانی فنی، بر قیمت نهایی تأثیرگذار است.
- هزینه نصب: علاوه بر قیمت خود فتوسل، هزینه نصب آن توسط تکنسین متخصص نیز باید در نظر گرفته شود.
توصیههای خرید و نصب:
- مشاوره تخصصی: پیش از خرید، حتماً با کارشناسان شرکتهای معتبر آسانسور مشورت کنید. آنها میتوانند با توجه به نوع آسانسور، ابعاد آن، و نیازهای ایمنی ساختمان شما، بهترین نوع فتوسل را پیشنهاد دهند.
- کیفیت بر قیمت: هرگز کیفیت را فدای قیمت پایینتر نکنید. فتوسل یک قطعهی ایمنی حیاتی است و نقص در عملکرد آن میتواند عواقب جبرانناپذیری داشته باشد.
- نصب توسط متخصص: نصب فتوسل آسانسور یک کار تخصصی است و باید حتماً توسط تکنسینهای مجرب و آموزشدیده انجام شود. نصب نادرست میتواند به اختلال در عملکرد سنسور یا حتی خرابی کامل آن منجر شود.
- شرکتهای معتبر: برای خرید و نصب فتوسل، با شرکتهایی در ارتباط باشید که سابقه درخشانی در زمینه نصب و سرویس آسانسور دارند و از قطعات باکیفیت و استاندارد استفاده میکنند. TMG میتواند گزینهای مطمئن برای خرید و نصب انواع فتوسل آسانسور باشد.
فتوسل آسانسور، بیشک یکی از مهمترین و ضروریترین اجزای ایمنی در هر آسانسور مدرن است. این چشم الکترونیکی هوشمند، با قابلیت تشخیص دقیق موانع و جلوگیری از بسته شدن ناگهانی دربها، از حوادث ناگوار پیشگیری کرده و آرامش خاطر کاربران را تضمین میکند. در حالی که نصب این سنسور میتواند گاهی باعث تأخیر موقت در حرکت آسانسور شود، اما مزایای بیشمار آن در حفاظت از جان و مال افراد، به مراتب بر این ملاحظات جزئی برتری دارد.
همانطور که در این مقاله اشاره شد، انتخاب و نصب صحیح فتوسل متناسب با نوع و کاربری آسانسور، از اهمیت بالایی برخوردار است. بنابراین، مشورت با کارشناسان متخصص آسانسور، گامی حیاتی در تضمین ایمنی و کارایی آسانسور شماست. تیم متخصص TMG آماده است تا با ارائه مشاوره و خدمات نصب، به شما در انتخاب بهترین فتوسل آسانسور کمک کند. ایمنی هر سفر، با انتخاب درست آغاز میشود.
