در دنیای امروز که بهرهوری انرژی، راحتی و کیفیت عملکرد در اولویت قرار دارند، سیستمهای نوین آسانسور نقش کلیدی در طراحی ساختمانهای پیشرفته ایفا میکنند. یکی از برجستهترین فناوریهای این حوزه، آسانسور گیرلس یا آسانسور بدون گیربکس (Gearless Elevator) است که بهدلیل بازده بالا، حرکت نرم و طراحی فشرده، به انتخاب اول بسیاری از مهندسین و معماران تبدیل شده است.
شرکت TMG به عنوان تأمینکننده تخصصی انواع آسانسورهای گیرلس، با بهرهگیری از تکنولوژیهای روز دنیا، محصولات باکیفیتی را متناسب با نیاز پروژههای ساختمانی مسکونی، تجاری و اداری ارائه میدهد.
تعریف آسانسور گیرلس
آسانسور گیرلس نوعی آسانسور کششی است که در آن موتور فاقد گیربکس میباشد. در این سیستم، فلکه کششی مستقیماً به موتور متصل است و با استفاده از درایو کنترل سرعت (اینورتر)، حرکت کابین بهصورت کاملاً روان و دقیق کنترل میشود. این نوع موتور عمدتاً از نوع مگنت دائم (Permanent Magnet Synchronous Motor) بوده و با حذف گیربکس، بهرهوری را تا حدود ۹۸٪ افزایش میدهد.

نحوه عملکرد آسانسور گیرلس

در این سیستم، نیروی محرکه توسط موتور آهنربای دائم تولید میشود. فلکه کششی مستقیماً به محور موتور متصل است و با کنترل دقیق دور موتور توسط اینورتر، حرکت کابین به بالا یا پایین صورت میگیرد. این طراحی باعث میشود آسانسور گیرلس بتواند در ساختمانهای پرتردد یا بلندمرتبه با دقت بالا و بدون وقفه فعالیت کند.
تفاوت آسانسور گیرلس و گیربکسدار
ویژگی | آسانسور گیرلس | آسانسور گیربکسدار |
وجود گیربکس | ندارد | دارد |
لرزش و صدا | بسیار کم | بیشتر |
مصرف انرژی | بسیار کم | بالا |
نیاز به روغنکاری | ندارد | دارد |
دمای عملکرد | پایین و پایدار | افزایش در استفاده مکرر |
نصب در آسانسور بدون موتورخانه | ممکن | دشوار یا غیرممکن |
نیاز به تعمیرات | کمتر | بیشتر |
در آسانسورهای گیرلس، تکان و صدای موتور بسیار کاهش یافته و به دلیل عدم وجود گیربکس، اصطکاک داخلی کمتر و راندمان عملکرد بالاتر است.
مزایای آسانسور گیرلس
- بازدهی بالا (تا 98%) به دلیل حذف گیربکس
- حرکت نرم و بدون لرزش
- کاهش مصرف برق تا 40٪ نسبت به مدلهای گیربکسدار
- عدم نیاز به روغنکاری منظم
- مناسب برای ساختمانهای بدون موتورخانه (MRL)
- نصب سریعتر و نگهداری سادهتر
- عمر مفید طولانیتر قطعات
- فاقد آلودگی صوتی (Noise-Free)

معایب آسانسور گیرلس
- هزینه اولیه بالاتر (اما مقرونبهصرفه در بلندمدت)
- نیاز به نصب تخصصی توسط تکنسین مجرب
- عدم سازگاری با محیطهای صنعتی دارای گرد و غبار زیاد
- وابستگی به سنسورهای دقیق موقعیتیابی (Encoder)
اجزای اصلی موتور گیرلس
- موتور مغناطیسی دائم (PMSM)
- فلکه کششی
- ترمز مغناطیسی
- شاسی موتور
- بلبرینگهای مقاوم
- سیستم خنککننده (در برخی مدلها)
در این موتورها، قطعاتی نظیر چرخدنده، فلایویل و ماردون حذف شدهاند و همین امر منجر به کاهش صدا، افزایش راندمان و کاهش نیاز به سرویسهای دورهای میشود.
سیستم ایمنی آسانسور گیرلس
در سیستم گیرلس، ترمزها بهصورت مستقل و از نوع جمعشونده خارجی طراحی میشوند. این ترمزها دارای دو کفشک مقاوم در برابر ساییدگی، دما و رطوبت هستند و بهگونهای عمل میکنند که در شرایط اضطراری، کابین را پیش از فعالشدن پاراشوت (چتر ایمنی)، متوقف میکنند.
مصرف انرژی در آسانسورهای گیرلس
یکی از مهمترین نقاط قوت آسانسور گیرلس، کاهش چشمگیر مصرف برق است. بهدلیل طراحی بدون گیربکس و استفاده از موتور با کنترل فرکانس، این آسانسورها مخصوصاً در ساعات اوج مصرف، عملکرد بهینهتری نسبت به مدلهای گیربکسدار یا هیدرولیک دارند.
برندهای معتبر موتور گیرلس
در بازار ایران و جهان، برندهای معتبری از موتور گیرلس موجود است از جمله:
- ZIEHL-ABEGG آلمان
- HUBER ایتالیا
- ARKEL ترکیه
اقدام به ارائه و نصب انواع موتورهای گیرلس با ظرفیتهای مختلف از ۴ تا ۱۶ کیلووات کرده است.
شرکت TMG؛ تأمینکننده آسانسور گیرلس در ایران
شرکت TMG با تجربهای گسترده در طراحی، تأمین، نصب و پشتیبانی انواع آسانسورهای مدرن از جمله آسانسور گیرلس، بهعنوان یکی از برندهای پیشرو در صنعت حملونقل عمودی کشور شناخته میشود. این شرکت نماینده رسمی برندهای معتبر خارجی بوده و خدمات خود را با تضمین کیفیت، پشتیبانی فنی و قیمت رقابتی ارائه میدهد.
جمعبندی
آسانسور گیرلس با طراحی پیشرفته و تکنولوژی بدون گیربکس، تحولی در صنعت آسانسور محسوب میشود. اگرچه هزینه اولیه آن بالاتر است، اما بهرهوری، آرامش، امنیت، صرفهجویی انرژی و عمر طولانی قطعات، آن را به گزینهای هوشمندانه برای ساختمانهای پرتردد تبدیل کرده است. شرکت TMG نیز با ارائه تخصصی این محصول، نقش مهمی در توسعه آسانسورهای نوین در ایران ایفا میکند.